1949 मा Benjamin Graham द्वारा लिखित "The Intelligent Investor" पुस्तक value investing मा सबै भन्दा महत्वपूर्ण अनि प्रभावशाली पुस्तक को रूपमा लिने गरिन्छ । यो पुस्तकले सरल भाषामा लगानीको धारणालाइ प्रस्ट पार्ने कोशिस गरेको छ । जसले सामान्य व्यक्ति पनि Intelligent Investor वन्न सकुन भन्ने मान्यता राख्दछ । र यो पुस्तक Mr. Market र margin of safety को अवधारणाको लागि पनी प्रख्यात छ ।
"Warren Buffet भन्नुहुन्छ The Intelligent Investor पुस्तक Investing को वारेमा लेखिएको आज सम्मको सबैभन्दा राम्रो किताब हो ।"
* लगानीकर्ता दुइ प्रकारका हुने गर्दछन्: "उद्यमी लगानीकर्ता" र "रक्षात्मक लगानी कर्ता" ।
* अनुमान र लगानीको वारेमा बुझ्नु महत्वपर्ण छ ।
* उद्यमी लगानीकर्ताले एक व्यवसायमा जस्तै गरि लगानी लगाउनु पर्छ र आफ्नो समय र प्रयास त्यसैमा समर्पित गर्नु पर्छ ।
* अधिकांश लगानीकर्ताले व्यवसायको रूपमा लगानीको अनुभन गर्दैनन्, फलस्वरूप उनिहरूले रक्षात्वम रणनिति अपनाउनु पर्छ ।
* value investors को उतार -चढ़ाव मूल्य हुने शेयरको सट्टामा ऑपरेटिंग प्रदर्शन र फर्म को लाभांश मा ध्यान केंद्रित गर्नु पर्छ ।
* मुल्य निर्धारण गर्दा, कम्पनीको कमाइमा ध्यान दिनु पर्छ ।
* शेयर धनीहरूले कम्पनी प्रवन्धकहरूको विश्वासनियता वारे जाँच गर्नु पर्छ ।
* शेयरधारकहरू स्वामित्वको लागि जिम्मेवार हुन्छन् । उनीहरुको पनि निश्चित अधिकार हुन्छ । तसर्थ, शेयर धनिहरूले त्यसमा गम्भीरतापूर्वक र निरन्तर रूपमा काम गर्नुपर्छ ।
* आफ्नो जोखिम कम गर्न सधैं margin of safety प्रयोग गर्नुहोस् ।
Intelligent Investor त्यो हो जो धैर्यवान, अनुशासित र सिक्न उत्सुक हुन्छ । तिनीहरू पनि आफ्नो भावना नियन्त्रण र आफ्नो लागि सोच्न सक्षम हुन्छन् ।
एक Intelligent Investor बन्नको लागि पहिलो कदम भनेको लगानी र अनुमान बीचको भिन्नता बुझ्नु हो । लगानीका लागि लगानीको विस्तृत परीक्षण आवश्यक हुन्छ, जसमा सम्पत्तिको जोखिम/फिर्ता जस्ता विशेषताहरूको विश्लेषण समावेश हुन्छ । लगानीले आधारभूत सुरक्षा र उचित प्रतिफल दुवै प्रदान गर्न सक्छ ।अर्कोतर्फ, अनुमानमा गरिने, अध्ययन र विश्लेषणमा आधारित नभएका लगानीका निर्णयहरूले पुँजी हानिको महत्त्वपूर्ण सम्भावना निम्त्याउन सक्छ ।लगानीकर्ताहरूले आफ्नो लगानीको पूँजीको १०% भन्दा बढी अनुमानीत पोजिसनहरूमा विनियोजन गर्नु हुँदैन । अनुमानीत खाताको पैसालाई लगानी खाताको पैसासँग कहिल्यै नमिलाउनुहोस् ।
"भविष्यमा शेयरले राम्रो वा खराब प्रदर्शन गर्दछ किनभने त्यसको पछाडी कम्पनीको व्यापारले राम्रो वा खराब प्रदर्शन गरेको हुन्छ - न त वढी न त कम"
Intelligent Investor ले सेयरको मूल्य उतार-चढावको आधारमा कहिल्यै पनि शेयर छोड्दैन । उसले जहिले पनि कम्पनीको अन्तर्निहित व्यवसायको मूल्य परिवर्तन भएको छ कि छैन भनेर सोध्छ र त्यसपछि सोही अनुसार कार्य गर्छ । बुद्धिमानी लगानीकर्ताले हालको शेयर मूल्यमा मात्र ध्यान दिन्छ जुन उसको लागि सुविधाजनक हुन्छ । जब कुनै लगानीकर्ताले आफ्नो Holding मा बजार घटेको बारे चिन्तित हुन्छ, उसले अनिवार्य रूपमा आफ्नो आधारभूत फाइदालाई आधारभूत बेफाइदामा रूपान्तरण गरिरहेको हुन्छ । अनुमानबाजको प्राथमिक लक्ष्य भनेको बजारको उतारचढावबाट अनुमान लगाउनु र फाइदा उठाउनु हो । लगानीकर्ताको प्राथमिक चासो उपयुक्त मूल्यमा उपयुक्त धितोपत्रहरू प्राप्त गर्नु र राख्नु हो । लगानी भनेको आफ्नो खेलमा अरूलाई हराउने बारे होइन, यो आफ्नो खेलमा आफूलाई नियन्त्रण गर्ने बारे हो । अधिकांश लगानीकर्ताहरू असफल हुन्छन् किनभने तिनीहरू शेयर बजारले अहिले के गरिरहेको छ भन्नेमा धेरै जोड दिन्छन् ।
मानौं हामीसँग एक निजी कम्पनीमा एक लाख मूल्यको केही शेयर छ । Mr. Market हाम्रो एक साझेदारको नाम हो । Mr. Market एक धेरै मिलनसार व्यापार साझेदार हो । हरेक दिन, उसले हामीलाई हाम्रो शेयरको मूल्य कति छ भन्ने कुराको जानकारी गराउन्छ र त्यसपछि त्यो रकमको आधारमा हामीलाई नयाँ सेयर किन्न वा बेच्न प्रस्ताव गर्छ । कहिलेकाहीँ उसको मूल्यको अवधारणा हालको कम्पनी विकास र सम्भावनाहरू हेर्दा सन्तुष्ट र यथार्थवादी देखिन्छ । अर्को तर्फ, Mr. Market ले आफ्नो जोश वा चिन्तालाई उसको राम्रो फाइदा लिन दिन्छ, र उसले सुझाव दिएको मूल्य तपाईलाई अलि मूर्ख लाग्न सक्छ ।
यदि हामी एक Intelligent Investor वा एक समझदार व्यापारी हौं भने, के हामी Mr. Market को दैनिक संचारले व्यापारमा एक लाख शेयरको मूल्य निर्धारण गर्न अनुमति दिन्छौ ? हामी उ सँग सहमत भए मात्र व्यापार गर्छौ । हामी उसलाई अत्यधिक उच्च मूल्यमा बेच्न तयार हुन सक्छौं र उसबाट सस्तो मूल्यमा किन्न उत्तिकै उत्सुक हुन सक्छौं । तैपनि, हामी सबैले यसका गतिविधिहरू र वित्तीय स्थितिको बारेमा व्यवसायबाट पूर्ण खुलासाको आधारमा हाम्रो सम्पत्तिको मूल्यमा आफ्नै विचारहरू बनाउनु राम्रो हुनेछ ।
मुद्रास्फीति वास्तविक हो, र यसले हाम्रो क्रय शक्तिलाई घटाउँदैछ । 10 वर्ष पहिले एक सय अहिलेको एक सय भन्दा धेरै मूल्यवान थियो । हामीले मुद्रास्फीतिसँग लड्न पैसा लगानी गर्नुपर्छ । मुद्रास्फीति कहिलेकाहीँ लगानीकर्ताहरूले बेवास्ता गर्छन् । मनोवैज्ञानिकहरूले यस घटनालाई वर्णन गर्न "पैसा भ्रम" शब्द प्रयोग गरे। उदाहरणका लागि, यदि हामीले 4% मुद्रास्फीतिको साथ एक वर्षमा 2% वृद्धि पाउँछौं भने, हामी 2% बढेकोमा खुसि हुन्छौ न कि 2% घटेको भनेर दुखि हुन्छौ ।
यो व्यापक रूपमा विश्वास गरिन्छ कि हामीले लगानीबाट आशा गर्न सक्ने प्रतिफल हामीले वहन गर्न सक्ने जोखिम संग समानुपातिक हुन्छ । यसको अर्थ हो कि उच्च जोखिम उच्च प्रतिफल बराबर हुन्छ, र कम जोखिम कम प्रतिफल बराबर हुन्छ । यद्यपि, लगानीकर्ताले अनुमान गर्न सक्ने प्रतिफलको दर उसले लिनको लागि तयार रहेको जोखिमको मात्राले मात्र होइन, तर उसले अनुसन्धानमा अगाडि बढाउन चाहेको समयको मात्राले पनि निर्धारण गर्दछ ।
रक्षात्मक लगानीकर्ताले आफ्नो पैसा उच्च-गुणस्तरको Bond र उच्च-गुणस्तरको साझा इक्विटीहरू बीच विभाजित गर्नुपर्छ । शेयर र बन्ड बीचको सामान्य विभाजन 50-50 हुनुपर्छ । जब Value बजारमा छुट मूल्यमा धेरै शेयरहरू हुन्छन भने यो सामान्य शेयरहरूको प्रतिशत बढाउनु राम्रो कारण हो । जब बजार स्तर खतरनाक रूपमा उच्च भएको हुन्छ भने साझा स्टक 50% भन्दा कम गर्नुपर्छ । लगानी कोषमा लगानी गर्नु रक्षात्मक लगानीकर्ताको लागि अधिक उपयुक्त हुन्छ ।
* उद्यमको पर्याप्त आकार - साना कम्पनीहरू छोड्नुहोस् जुन अधिक अस्थिर छन् ।
* पर्याप्त बलियो वित्तीय अवस्था - औद्योगिक उद्यमहरूको लागि, वर्तमान सम्पत्तिहरू हालको दायित्वहरू भन्दा कम्तिमा दुई गुणा ठूलो हुनुपर्छ । दीर्घकालीन ऋण कहिल्यै नेट चालू सम्पत्ति भन्दा बढी हुनु हुँदैन । सार्वजनिक उलीहरूमा ऋण इक्विटीको दोब्बर भन्दा बढी हुनु हुँदैन । सार्वजनिक उपयोगिताहरूको लागि, ऋण इक्विटीको दोब्बर भन्दा बढी हुनु हुँदैन ।
* आय स्थिरता - पछिल्लो दस वर्षमा सकारात्मक आय भएको हुनु पर्छ ।
* लाभांश इतिहास - विगत २० वर्षमा कुनै अवरोध भएको छैन ।
* आम्दानी वृद्धि - सुरु र अन्त्यमा तीन वर्षको औसत प्रयोग गरी विगत दस वर्षमा प्रति-शेयर आम्दानीमा कम्तिमा एक तिहाइको न्यूनतम वृद्धि
* Moderate price to earnings ratio - पछिल्लो तीन वर्षमा औसत आम्दानीको 15 गुणा भन्दा बढी नभएको ।
* A moderate rao of price to assets - यो अघिल्लो रिपोर्ट गरिएको Book Value को 1.5 गुणा भन्दा बढी हुनु हुँदैन । यद्यपि, 15 भन्दा कमको कम PE अनुपातले Book Value मा ठूलो मूल्यको लागि क्षतिपूर्ति गर्न सक्छ। PE अनुपात × PB अनुपात 22.5 भन्दा बढी हुनु हुँदैन ।
* वित्तीय अवस्था - Current Assets Current Liabilies भन्दा कम्तिमा 1.5 गुणा बढी हुनु पर्छ । र ऋण Net Current Assets को 110% भन्दा बढी (औद्योगिक कम्पनीहरूको लागि) हुनु हुदैन ।
* आय स्थिरता - विगत पाँच वर्षमा कुनै घाटा नभएको ।
* लाभांश रेकर्डहरू: केही हालको लाभांश ।
* आय वृद्धि: लगातार आय वृद्धि ।
* मूल्य: 120% भन्दा कम शुद्ध मूर्त सम्पत्ति
यो ध्यान दिन महत्वपुर्ण छ कि धेरै उत्कृष्ट व्यावसायिक लगानीकर्ताहरूले तब शेयरमा रूची राख्दछन जब यसको मूल्य बढ्नुको सट्टा घट्छ। पछिल्लो 52-हप्ताको न्यून दैनिक सूची हेर्दै सुरु गर्न एक राम्रो तरिका हुन सक्छ ।
बन्ड जाँच गर्दा,
उपलब्ध आम्दानीबाट कुल ब्याज लागत कति पटक पूरा भएको छ भन्ने कुरा विचार गर्नको लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मापदण्ड हो। हामीले कम्तिमा ७ वर्षको विगतलाई हेर्नुपर्छ ।
रुचाइएको शेयरको मामला मा
यो विगत सात वर्षको अवधिमा उपलब्ध मुनाफाद्वारा ऋणपत्रको ब्याज र रुचाइएको लाभांश कभर भएको संख्या हो ।
स्टक को लागी,
हामीले कम्पनीको मूल्याङ्कनलाई हालको शेयर मूल्यसँग तुलना गर्नुपर्छ । हामीले जहिले पनि यसको वास्तविक मूल्य भन्दा कममा शेयर प्राप्त गरेर सुरक्षाको मार्जिन खोज्नु पर्छ। विश्लेषणको क्रममा हामीले भविष्यको बारेमा जति कम अनुमानहरू गर्दछौ तेतिनै,त्रुटिको सम्भावना कम हुन्छ । हजुरको शेयर विश्लेषणमा धेरै अनुमानहरू नगर्नुहोस् ।
* कम्पनीको दीर्घकालीन सम्भावनाहरू - वित्तीय विवरणहरूमा प्रमाणहरू सङ्कलन गर्नुहोस् जसले दुई प्रश्नहरूको जवाफ दिन्छ: यो कम्पनीको विस्तारलाई के ले प्रेरित गर्छ ? यसको नाफा कहाँबाट आउँछ (र कहाँ हुनेछ) ?
कम्पनीहरू खोज्नुहोस् जुन:
प्रतिस्पर्धी विच फराकिलो अन्तर भएको ।
छोटो दौडको हिरो भन्दा म्याराथोन दौडको होरो छान्नुहोस् ।
यसले के रोप्दैछ भन्नेमा ध्यान केन्द्रित गर्नुहोस् ।
* व्यवस्थापन योग्यता - त्यस्तो व्यवस्थापन खोज्नु होस् जसले उनीहरूले के गर्ने भनेर घोषणा गर्दछ र त्यसपछि अनुसरण गर्दछ । एक सक्षम प्रबन्धकले गल्तीहरू पहिचान गर्छन र तिनीहरूको लागि जिम्मेवारी स्वीकार गर्नेछ ।
* वित्तीय बल र पूँजी संरचना - राम्रो कम्पनीले खर्च गरेको भन्दा बढी पैसा कमाउँछ । नगद प्रवाहको विवरण जाँच गर्नुहोस् कि विगत दस वर्षमा सञ्चालनबाट नगद लगातार बढेको छ कि छैन ।
* लाभांश इतिहास - लाभांश भुक्तानीको लामो इतिहास उच्च गुणस्तरको कम्पनीको सबैभन्दा विश्वस्त संकेतकहरू मध्ये एक हो (२० वर्षलाई प्राथमिकता दिइन्छ)
* हालको लाभांश दर
* दीर्घकालीन विचार गर्नुहोस् - दीर्घकालीन विचार गर्नु कम्पनीको भविष्यको स्वास्थ्यको राम्रो भविष्यवाणी हो ।
शेयर लगानीमा Margin of Safety भनेको कम्पनीको आन्तरिक मूल्य र हामीले यसलाई खरिद गर्न तिर्ने मूल्य बीचको भिन्नता हो । भुक्तान गरिएको मूल्यको रकम लगानीको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कारक हो ।
मुख्य परीक्षण भनेको खरिद मूल्य निर्धारण गर्नु हो र सो रकममा वा त्यो भन्दा तल मात्र खरिद गर्ने अनुशासन हो । वास्तविक मूल्यको सम्बन्धमा पर्याप्त कम मूल्यले पनि एक मध्यम श्रेणीको कम्पनीलाई उत्कृष्ट लगानीको अवसरमा रूपान्तरण गर्न सक्छ । सुरक्षाको मार्जिन जति उच्च हुन्छ, हामीले पैसा गुमाउनु अघि चीजहरू गलत हुनको लागि त्यहाँ धेरै ठाउँ हुन्छ । भविष्य हामीले अपेक्षा गरेजस्तै भयो भने त्यो लगानीबाट हुने नाफा पनि धेरै हुनेछ ।
दुर्भाग्यवश, संसारका धेरै व्यक्तिहरूले कम्पनीको भविष्यमा सही भविष्यवाणी गर्न सक्दैनन् । त्यहाँ सधैं अधिक भुक्तानी को खतरा छ । Margin of Safety हुनुको लक्ष्य भनेको भविष्यको सही पूर्वानुमानको आवश्यकतालाई हटाउनु हो । जहाँ गलत अनुमानहरूको लागि कुशनको काम गर्दछ । लगानीकर्ताको घाटाको एउटा मुख्य कारण भनेको उनीहरूले Margin of Safety बिना अनुकूल व्यापारिक अवस्थाहरूमा कम गुणस्तरको शेयरहरू किन्नु हो ।
विविधीकरण "Margin of Safety" को एक प्रमुख घटक हो ।
जब हामी विशेष शेयरहरूमा मात्र पर्याप्त Margin of Safety मा लगानी गर्छौं, संभावनाहरू हाम्रो पक्षमा हुन्छन् । केही शेयरहरूले हाम्रो अपेक्षाहरू पूरा गर्नेछन्, धेरैले गर्दैनन् । विविधीकरणले Margin of Safety का फाइदाहरू बढाउन सक्छ । एक राम्रो-विविध पोर्टफोलियोले माथिको औसत परिणामहरू प्रदान गर्ने सम्भावना बढी हुन्छ ।
Comments